Dzisiaj wyjątkowo poruszam temat public relations. Dlaczego? Otóż każdy mały przedsiębiorca, freelancer, marketer powinien mieć chociaż podstawowe pojęcie na ten temat. Wiedza ta może być szczególnie przydatna dla startupów, którym zazwyczaj nie brakuje kompetencji z zakresu IT, czy twardych aspektów biznesu, lecz gorzej jest z tymi umiejętnościami miękkimi – bardzo istotnymi w działaniach promocyjnych.
Nie jestem specem od PR i totalnie brakuje mi warsztatu w tej dziedzinie. Większość zagadnień spod znaku Public Relations leży poza moimi kompetencjami. Nie zmienia to faktu, że siłą rzeczy współpracuję z mediami, zajmuję się wizerunkiem firmy, jestem poniekąd jej twarzą. Dlatego też bardzo mnie cieszy, gdy ktoś przybliża mi w sposób prosty i zwięzły wiedzę z tej dziedziny. Wychodzę z założenia, że własne doświadczenie i znajomość otoczenia (medialnego, branżowego etc.) połączone z doświadczeniem specjalistów PR to świetny punkt wyjścia do prowadzenia skutecznych działań.
Pretekstem do napisania tego krótkiego tekstu jest ebook wydany przez agencję PR Calling. Lubię korzystać ze skondensowanej, ale konkretnej, praktycznej wiedzy i z pewnością z takim przypadkiem mamy tu do czynienia. Bardzo gorąca zachęcam Was do pobrania:
Zawartą w e-booku treść przepuściłem przez filtr własnych doświadczeń i przemyśleń 😉 Poniżej przedstawiam kilka porad, które każdy startup może (i powinien) wykorzystać w swoich działaniach komunikacyjnych:
Najważniejsze lekcje z zakresu Public Relations dla startupów
1. Potrzebujesz PR
Może Ci się wydawać, że Twój startup jest tak zajebisty, że nie potrzebuje żadnych działań PR. Wrzucisz fotkę w social media z konferencji, napiszesz, że macie nowego klienta, są like’i i klepanie po plecach. Jednak miej świadomość, że komunikując się z otoczeniem, z mediami, wpływając na publicity i wizerunek swojej marki de facto uprawiasz Public Relations. Oczywiście Twoja wiedza, unikalny styl, doświadczenie, charakter są na wagę złota, ale wiedza i wsparcie fachowców na pewno Ci nie zaszkodzą. Zamiast wybierać któryś z wariantów (samodzielne działania w oparciu o intuicję vs. profesjonalna wiedza i doświadczenie specjalistów PR) postaw na efekt synergii. Cokolwiek robisz, rób to profesjonalnie. Na dłuższą metę dobrze przemyślana strategia komunikacji lepiej się sprawdzi niż działania podejmowane spontanicznie, ad hoc. Jak można przeczytać we wspomnianym e-booku:
W dobie szumu medialnego, który obecnie serwują nam różni nadawcy, przebiją się najlepsi. Bycie zauważonym to jednak dopiero początek. Kolejne wyzwanie polega na ciągłym podtrzymaniu uwagi dziennikarzy i budowaniu długofalowych relacji. Dla twojego biznesu kluczowa będzie zatem przemyślana, sukcesywnie wdrażana i ewaluowana strategia komunikacji.
2. PR to nie to samo co wizerunek
Utarło się w naszym języku stwierdzenie, że ktoś ma dobry lub zły PR. Ewentualnie robi się komuś dobry lub zły PR. To trochę niefortunne, bo PR to relacje z szeroko rozumianym otoczeniem – sposób, zakres, styl komunikacji z pracownikami i kandydatami, z podwykonawcami, z klientami i finalnie – z mediami (które stanowią przepustkę do działań na szerszą skalę, niekoniecznie w oparciu o zakup mediów o charakterze stricte reklamowym). Zatem świadomie planuj, realizuj, mierz, oceniaj i optymalizuj swoją komunikację na każdej płaszczyźnie funkcjonowania firmy. Kiedy możesz potrzebować PR? PR Calling podaje konkretne przykłady – 6 kluczowych momentów, w których potrzebne będą Ci działania Public Relations jak na przykład poszukiwanie inwestorów czy product launch.
3. Plan działań komunikacyjnych musi być poparty analizą
Aby komunikacja była skuteczna, musi być osadzona w konkretnym kontekście (przeczytaj też Narzędzia marketera a tworzenie schematów komunikacji na bazie modelu Jakobsona). W tym celu najpierw trzeba wykonać stosowną analizę – innymi słowy odpowiedzieć sobie na bardzo ważne pytania. U siebie w firmie bardzo duży nacisk kładę na analitykę i wraz ze współpracownikami w zasadzie nie zaczynamy projektów marketingowych bez obszernego audytu. W e-booku znajdziesz listę 7 kluczowych pytań, które warto sobie zadać przystępując do planowania komunikacji z mediami. To pozornie proste i oczywiste sprawy (w uproszczeniu: kim jestem, z kim się komunikuję, co komunikuję i co chcę osiągnąć), ale warto mieć ściągę pod ręką, aby dokładnie przemyśleć i zweryfikować każdy aspekt. Pominięcie choćby jednego z nich może rzutować na całość działań komunikacyjnych i sprawić, że projekt okaże się porażką.
4. Owned, paid i earned media
Pamiętaj, że media społecznościowe i wydawnictwa internetowe (blogi, serwisy profesjonalne, jak i amatorskie, prowadzone przez pasjonatów) dają ogromne pole do popisu. Dobry PR to nie krzyczenie przez megafon i kupowanie mediów. Sukces jest wtedy, gdy (oprócz np. publikacji płatnych artykułów) udaje się za sprawą komunikatów prasowych i rozmów z dziennikarzami dotrzeć do kolejnych wydawców, kolejnych influencerów (choćby w małej skali; zob. też: influencer marketing), którzy przetwarzają daną informację, publikują ją, udostępniają i docierają do nowych odbiorców. W e-booku znajdziesz m.in. dwa case studies, gdzie za pomocą mediów społecznościowych i kontaktów z dziennikarzami osiągnięto świetne rezultaty (#1 case dotyczy kampanii product launch, #2 działań edukacyjnych platformy crowdfundingowej).
5. Wszystko wymaga przygotowania
To, że PR nie jest przez wielu przedstawicieli e-biznesu traktowany poważnie, przekłada się na fakt, że działania Public Relations realizowane są często ad hoc, bez odpowiedniego przygotowania. Wspominałem już, że najpierw trzeba przeanalizować i nazwać stan faktyczny, sytuację wyjściową. Następnie trzeba wyznaczyć cele i stworzyć plan działań i zadbać o jego należytą egzekucję – wykonanie jest wszystkim, papier przyjmie wszystko. 3 kluczowe etapy na starcie działań PR (wg e-booka) to wspomniana analiza stanu faktycznego, wybór odpowiednich narzędzi, monitoring i optymalizacja. Ja to absolutnie kupuję i w zasadzie polecam działać w ten sposób przy każdym projekcie marketingowym.
6. Zdejmij różowe okulary
Pamiętaj, że Tobie może się wydawać, że wszystko jest wspaniale, a każdy Twój ruch jest w porządku wobec (…) – wstaw klienta/ pracownika/ podwykonawcy etc. W praktyce jednak otoczenie może być bardziej krytyczne i musisz przygotować się na ewentualny kryzys. Wpadki wizerunkowe się zdarzają, przygotuj się na nie i naucz, jak się bronić.
7. Nie ignoruj kontaktów z dziennikarzami
Dopiero od jakiegoś czasu przymierzam się do nawiązania kontaktu z dziennikarzami z bardziej tradycyjnych mediów. Miałem okazję poznać wydawców takich tytułów jak chociażby Marketer+, Online Marketing Polska, Marketing Progress, czy Sprawny Marketing. Jednak najbardziej zasięgowe media to media bardziej tradycyjne. Poprawnie skonstruowana informacja prasowa to podstawa. W e-booku można się zapoznać z 7 poradami, jak przygotować dobry materiał do wysyłki (wraz z przykładami, jak tego nie robić).
Naprawdę gorąco polecam pobranie e-booka PR Calling, bo nawet jeśli macie własne doświadczenia lub pomysł, to fachowa wiedza nie zaszkodzi. A nawet jeśli jakąś wiedzę na temat PR posiadacie, to jej uporządkowanie Wam nie zaszkodzi.
Przeczytaj też: Jak wystartować z biznesem – porady dla początkujących przedsiębiorców (moja recenzja ebooka Grzegorza Miecznikowskiego)